top of page
0E6EE2E3-072B-48E6-A370-1B240B89F9F1.jpg

 

Dit keramieke kunstwerk voor dagelijks gebruik – dat in Japanse families van generatie tot generatie wordt doorgegeven –, bestaat uit een theepot, vijf koppen, een voorbeeld van de gebakken IJsselse klei en bij de IJssel ingezaaide thee. Alles veilig opgeborgen in een houten box, naar traditioneel Japans ontwerp, die verzegeld is met een unieke zegel en het signatuur van Haruka Matsuo.

‘Niemand heeft ooit een theeset uit IJsselse klei gemaakt’

Over IJssel Orbit
De IJsselbiënnale is een manifestatie die gaat over de verhouding tussen mens en landschap. Als kunstenaar Elmo Vermijs voor zijn land artproject ‘The way of Soil’ Haruka Matsuo vraagt om theeceremonies te leiden (waarbij het hier en nu, verbondenheid en de natuur centraal staan) start ook Haruka’s eigen project IJssel Orbit.

‘In Japan zijn we gewend om de grond van de rijstvelden te gebruiken als klei voor het servies. Ook de thee komt altijd uit het naastgelegen gebied’

Ze vraagt zich af of het mogelijk is om uit de klei van de IJssel een Japanse theeset te maken. Het is boer Klunder uit Deventer, met zijn onlangs ontvangen bio classificering voor de hoedanigheid van zijn grond, die Haruka precies aanwijst waar de beste klei te vinden is. 
In de tussentijd geeft ze een lezing aan schoolkinderen over het zaaien van planten in de grond van de IJssel. De planten en de afkomstige thee maken onderdeel van Vermijs’ werk én Haruka gebruikt ze tijdens de theeceremonies.
Met de specialistische Kigata Banko techniek, die Haruka als enige in Nederland feilloos beheerst, ontstaat uit de IJsselse klei het kunstwerk: Biennale Set en Biennale Orbit Cup. (verkrijgbaar via www.ijsselbiennale.nl)

‘Theedrinken is verbonden met het dagelijks leven’

 

DSC09267.jpeg
Kigata Banko Yaki techniek
Dit ambacht, waarbij een speciale puzzled houten mal wordt gebruikt om theepotten te maken, werd 190 jaar geleden uitgevonden door een Japanse ambachtsman Yusetsu Mori (1808-1882). Yuesetsu paste de gepuzzelde houten vormtechniek toe bij het maken van theepotten voor de ceremonie van groene thee – de techniek werd ooit gebruikt om Japanse papieren bamboelampen te maken. Bij Kigata Banko Yaki wordt een stuk dungeperste klei van hoge kwaliteit rond de houten vorm gewikkeld, met een laag Japans speciaal Kakishibu papier (柿渋紙, gemaakt van persimmonensap). Haruka: ‘Als de 9e generatie opvolger van de Kigata Banko Yaki, streef ik ernaar om deze bijzondere techniek te beschermen en voort te zetten, en deze aan de wereld te laten zien en bekend te maken. Naast de typische patronen van theepotten in Japanse stijl, voeg ik creatieve elementen toe. Daarmee haal ik een eeuwenoude traditie naar vandaag de dag. Mijn vader doet hetzelfde, hij heeft intussen een mal gemaakt waarmee mensen met slechts één hand, een theepot kunnen maken.’Maar dat is niet het enige. Eigenlijk komt alles samen in het werk van Haruka…want Mie Ken aan de voet van de Suzuka berg, waar Haruka opgroeide, produceert een speciaal soort groene thee - de Gyokuro thee (玉露茶). Het is van het hoogste niveau voor de Japanse groene theeceremonie en wordt geschonken in: de Kigata Banko Yaki. Het belang van theeceremonies dateert nog uit de tijd van de Samoerai, de krijgersklasse in het pre-industriële Japan; tijdens het gezamenlijke theedrinken verdween de onderlinge hiërarchie.
DSC09080.JPG

Over Haruka Matsuo
Kunstenaar Haruka Matsuo is geboren in Tokyo, Japan en opgegroeid in Mie Ken (三重県) Japan. Allebei haar ouders zijn kunstenaar. Als de negende-generatie opvolger van het traditionele Japanse ambacht "Kigata Banko Yaki (木型萬古焼)", behaalde Haruka een MA in beeldhouwkunst aan de Kyoto City University of the Arts en een BA in textiel aan de Rietveld academie in Amsterdam. In ’s Gravenland, Nederland heeft Haruka een tuin waar ze bloemen en planten laat groeien om er in de nabije toekomst eigen thee van te maken voor de theeceremonies. Dit ter herinnering aan de tsunami op 11 maart 2011 in Japan, om mensen te helpen onthouden dat na een aardbeving écht alles verdwenen is. En dat we samen een verantwoordelijkheid dragen om goed voor de grond te zorgen.


www.haruka.nl
www.japansetheepot.nl

Text: Fidessa Docters van Leeuwen
IMG_9685.jpeg
bottom of page